Μηνιγγιώματα

Πληροφορίες για Ασθενείς

Τα Mηνιγγιώματα είναι όγκοι, συνήθως καλοήθης, οι όποιοι άρχονται από την μεμβράνη που καλύπτει τον εγκέφαλο, την αραχνοειδή μήνιγγα.

Εάν βρίσκονται στη επιφάνεια (κυρτότητα) των ημισφαιρίων μπορούν συνήθως να αφαιρεθούν χειρουργικά. Εάν βρίσκονται όμως κάτω από τον εγκέφαλο στη βάση του κρανίου μπορούν να αναπτυχθούν γύρω από τα νεύρα και τις αρτηρίες καθιστώντας την πλήρη χειρουργική αφαίρεση τους επικίνδυνη ή αδύνατη.

Σε τέτοιες περιπτώσεις έχει αποδειχθεί ότι η θεραπεία Gamma knife μπορεί να ελέγξει το 99% των μικρότερων όγκων. Όταν ο όγκος είναι πολύ μεγάλος, εκείνο το τμήμα του που μπορεί να αφαιρεθεί ακίνδυνα πρέπει να χειρουργείται και οποιοδήποτε υπόλοιπο γύρω από τις αρτηρίες και τα νεύρα πρέπει να αντιμετωπίζεται με το Gamma Knife. Κατ’ αυτό τον τρόπο η συνδυαστική θεραπεία μπορεί να επιφέρει ίαση με ελάχιστο κίνδυνο.

Mηνιγγίωμα του σηραγγώδους χώρου, πριν (άνω) και δυο χρόνια μετά (κάτω) τη θεραπεία με Gamma Knife

Πληροφορίες για Ιατρούς

Η θνητότητα και νοσηρότητα της ολικής χειρουργικής αφαίρεσης των μηνιγγιωμάτων, όταν αυτά εντοπίζονται στη βάση του κρανίου ή σε επαφή με τους φλεβώδεις κόλπους παραμένουν απαράδεκτα υψηλές.

Πολλοί χειρουργοί επιλέγουν την υφολική αφαίρεση αυτών, στην οποία περίπτωση το ποσοστό υποτροπής κατά τη διάρκεια του υπολοίπου της ζωής των ασθενών είναι τουλάχιστον 55%.

Με τη Gamma Knife θεραπεία φαίνεται ότι ελέγχονται τα 96-99% των μηνιγγιωμάτων που είναι μικρότερα των 3cm σε διάμετρο με τα δύο τρίτα αυτών να συρρικνώνονται (1,2). Η μέση νοσηρότητα (συνήθως παροδική πάρεση κρανιακών νεύρων) είναι 2%. Τέτοιος έλεγχος των όγκων διαπιστώνεται μετά από περίοδο μακράς παρακολούθησης. Μια μελέτη δεκαετούς παρακολούθησης στην οποία χρησιμοποιήθηκαν οι κατώτερες, λιγότερο συμμορφικές τεχνικές των μηχανημάτων Gamma Knife σειράς U και Β αναφέρει έλεγχο των όγκων σε ποσοστό 93,1% των περιπτώσεων (3).

Δεν είναι πλέον αποδεκτή η πρόκληση βλάβης στον ασθενή κατά την προσπάθεια ολικής αφαίρεσης ενός μηνιγγιώματος. Η επιλογή της χειρουργικής προσέγγισης θα πρέπει να είναι η πρωτογενής θεραπεία Gamma Knife για όγκους μικρότερους των 3 εκ. σε διάμετρο (εκτός από αυτά που βρίσκονται στη κυρτότητα) και υφολική αφαίρεση με συμπληρωματική Gamma Knife θεραπεία, για μεγαλύτερους όγκους.
Εάν η εντόπιση του όγκου είναι αρκετά κοντά του οπτικού νεύρου τότε ένα στρώμα λίπους, Teflon ή άλλου υλικού θα πρέπει να εμφυτευθεί για να δημιουργήσει ένα χώρο μεταξύ του όγκου και του νεύρου. Αυτό επιτρέπει αργότερα την εκτέλεση ασφαλέστερης και περισσότερο αποτελεσματικής ακτινοχειρουργικής (το ίδιο ισχύει και για τους όγκους της υπόφυσης). Κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου συμποσίου EANS (4) οι διακεκριμένοι ειδικοί Al Mefty, Samii και Dolenc συμφώνησαν μετη στρατηγική αυτή. Ο Al Mefty πρότεινε την ύπαρξη αναμονής ωσότου ο υπολειματικός όγκος δείξει πραγματικά στοιχεία αύξησης αφού όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο όγκος μπορεί να παραμείνει ανενεργός.

1. Kondziolka D, Lunsford LD, Flickinger JC. Current concepts in gamma knife radiosurgery. Neurosurg Quart 1993; 3: 253-271.
2. Prasad D, Phillips CD, Steiner M, Steiner L. Outcomes for gamma knife surgery in cavernous sinus meningiomas. Proc 8th Leksell Gamma Knife Society Meeting 1997, p22.
3. Lunsford LD. Long term outcomes after gamma knife radiosurgery for cavernous sinus meningiomas. Proc 11th Leksell Gamma Knife Society Meeting 2002, p73.
4. Advances in skull base surgery debate. EANS meeting, Lisbon 2003.