Aς προσέξουμε περισσότερο το δέρμα μας!

Το δέρμα, το μεγαλύτερο όργανο και η ασπίδα του σώματος, δέχεται την ισχυρότερη επίδραση από εξωγενείς παράγοντες, κυρίως όμως την ηλιακή ακτινοβολία. Ως εκ τούτου, σε συνδυασμό με γονιδιακούς και ανοσιακούς παράγοντες, είναι το όργανο που υφίσταται τη μεγαλύτερη επίπτωση σε καρκίνους. Ευτυχώς, όμως, πάνω από το 90% περίπου των καρκίνων του δέρματος είναι «αθώοι» και δεν δίνουν εύκολα μεταστάσεις.

Γράφει ο
Κυριάκος Γ. Καφούρος
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Συνεργάτης Δερματολογικού Τμήματος ΥΓΕΙΑ

Οι κυριότερες μορφές καρκίνου του δέρματος είναι:

• Το Βασικοκκυταρικό Καρκίνωμα είναι ο συχνότερος (περίπου το 80%) και πιο αθώος όλων των καρκίνων του δέρματος. Συνήθως είναι ένα μικρό σκληρό ογκίδιο ή πληγή, ιδίως σε σημεία που έχουν εκτεθεί έντονα στον ήλιο, που μεγαλώνει αργά καταστρέφοντας τους γειτονικούς ιστούς. Πάρα πολύ σπάνια δίνει μεταστάσεις. Η θεραπεία του είναι είτε χειρουργική αφαίρεση είτε η τοπική καταστροφή με καυτηριασμό, κρυοπηξία ή ακτινοθεραπεία, αλλά και με τοπική εφαρμογή φαρμάκων.
• Το Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος του δέρματος (περίπου 15%). Εντοπίζεται κυρίως σε ακάλυπτα σημεία του δέρματος και στους βλεννογόνους, είτε σε φαινομενικά υγιείς ιστούς είτε σε σημεία με προϋπάρχουσες βλάβες ακτινικής υπερκεράτωσης. Εμφανίζεται συνήθως σαν μια επηρμένη βλάβη με «πληγή» ή σαν βλάβη που μοιάζει με μυρμηγκιά. Οι μεταστάσεις είναι σπάνιες, αλλά πιο συχνές από το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα και η θεραπεία είναι περίπου η ίδια.
• Το Κακόηθες Μελάνωμα είναι ένας από τους πιο επιθετικούς καρκίνους και ευθύνεται για το 4%-6% των καρκίνων του δέρματος με αυξητική τάση. Για την εμφάνισή του παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η μεγάλη έκθεση στον ήλιο.
• Ξεκινά από φαινομενικά υγιές δέρμα, σαν μια συνήθως καινούργια ή και προϋπάρχουσα ελιά (σπίλος), η οποία μεγαλώνει γρήγορα και έχει ανώμαλα όρια, χωρίς να είναι συμμετρική, με διάφορες αποχρώσεις, που συχνά αιμορραγεί. Πολύ σύντομα δίνει μεταστάσεις στους λεμφαδένες και σε απομακρυσμένα όργανα.

Η πρώτη διάγνωση γίνεται από δερματολόγο με τη βοήθεια της δερματοσκόπησης, ενώ η τελική διάγνωση και η σταδιοποίηση γίνεται με την αφαίρεση και την ιστολογική εξέταση. Η εξέταση για την προσβολή του «φρουρού λεμφαδένα» (του λεμφαδένα στον οποίο καταλήγουν τα λεμφαγγεία της περιοχής της βλάβης) μαζί με την ιστολογική σταδιοποίηση της βλάβης θα βοηθήσουν στην απόφαση της περαιτέρω θεραπείας και στην πρόγνωση της νόσου.

Η πρώιμη διάγνωση και η αφαίρεση της ύποπτης βλάβης είναι η κυριότερη θεραπεία με πολύ μεγάλα ποσοστά πλήρους ίασης. Στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, αγωγές με φάρμακα, είτε ανοσολογικά είτε χημιοθεραπευτικά βοηθούν στη χαλιναγώγηση της νόσου.

Τελευταία, μοριακές θεραπείες φαίνεται να έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.

Συνοψίζοντας, οι καρκίνοι του δέρματος είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους ιάσιμοι εφόσον αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Αυτοεξέταση για οποιεσδήποτε ύποπτες αλλαγές στο δέρμα και στις ελιές, περιοδικός έλεγχος και χαρτογράφηση (ψηφιακή καταγραφή) των σπίλων από τον δερματολόγο, ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου, βοηθούν αποτελεσματικά στην πρόληψη της νόσου.

Φεβρουάριος 2016