Ασύγκριτα πλεονεκτήματα από τη θωρακοσκοπική βαλβιδοπλαστική

Η γενίκευση των ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων με τη βοήθεια νέων συστημάτων και εργαλείων τύπου ρομπότ είναι το μέλλον της χειρουργικής. Ειδικά για τις παθήσεις των βαλβίδων, αλλά και της καρδιάς γενικότερα η θωρακοσκοπική video-assisted καρδιοχειρουργική επιτυγχάνει άριστα αποτελέσματα. Με ποιον τρόπο, όμως, και με ποια ιδιαίτερα οφέλη;

Γράφει ο
Αριστοτέλης Πάνος 
Καρδιοχειρουργός
Διευθυντής Γ΄ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τη θωρακοσκοπική καρδιοχειρουργική με τη λαπαροσκοπική χειρουργική – χολοκυστεκτομή που όλοι μας γνωρίζουμε. Αυτή η επέμβαση αφενός επιτρέπει στον ασθενή να διατηρήσει τη βαλβίδα του, δηλαδή αποφεύγουμε την αντικατάστασή της με τεχνητή βαλβίδα, και αφετέρου αποφεύγεται η κλασική διάνοιξη του θώρακα του ασθενή με μέση στερνοτομή, επιτυγχάνοντας έτσι το ίδιο καλό χειρουργικό αποτέλεσμα, όπως με την κλασική χειρουργική, χωρίς όμως το μειονέκτημα της μεγάλης μέσης στερνοτομής.

Όλη η επέμβαση γίνεται μέσα από μικρές οπές, ανάμεσα από τις πλευρές στο θώρακα του ασθενή. Τα ειδικά εργαλεία και η κάμερα βίντεο εισάγονται μέσα από αυτές τις μικρές οπές. Ο χειρουργός εκτελεί την επέμβαση με λεπτομερή ακρίβεια, έχοντας μεγεθυσμένη εικόνα της περιοχής στην οποία επεμβαίνει και εκτελώντας σε κοιλότητες χειρισμούς που δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν χωρίς τη βοήθεια των ειδικών εργαλείων.

Σύμφωνα με αυτή την τεχνική, αφαιρούμε τα παθολογικά μέρη της «άρρωστης» βαλβίδας του ασθενή και κατόπιν η βαλβίδα επισκευάζεται με ειδικές τεχνικές και υλικά. Μπορούμε έτσι να αντικαταστήσουμε τις σπασμένες χορδές στήριξής της ή ακόμη και τον ίδιο τον ιστό της βαλβίδας με άλλους ιστούς του ίδιου του ασθενή. Επιτυγχάνουμε έτσι μια φυσιολογική λειτουργία της βαλβίδας χωρίς να την έχουμε αντικαταστήσει με τεχνητή πρόθεση. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής διατρέχει μικρότερο κίνδυνο λοίμωξης στη βαλβίδα του, δεν χρειάζεται διά βίου αντιπηκτική αγωγή και η λειτουργία της καρδιάς του είναι πολύ πιο φυσιολογική.

Τι επιτυγχάνεται

Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι:
• • • ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί πλήρως την επόμενη μέρα της επέμβασης,
• • • συντομεύεται η παραμονή στο νοσοκομείο,
• • • αποφεύγονται οι πολλές μεταγγίσεις αίματος,
• • • ο μετεγχειρητικός πόνος είναι σχεδόν ανύπαρκτος,
• • • το αισθητικό αποτέλεσμα είναι απαράμιλλο, αφού και οι τομές είναι πολύ μικρές, ενώ στις γυναίκες γίνονται κάτω από το στήθος.

Η βίντεοϋποβοηθούμενη (video-assisted) θωρακοσκοπική καρδιοχειρουργική μπορεί να εφαρμοστεί στις εξής παθήσεις:
• • • ανεπάρκεια της μιτροειδούς,
• • • στένωση της μιτροειδούς,
• • • ανεπάρκεια της τριγλώχινος βαλβίδας,
• • • στένωση και ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας,
• • • σύγκλειση μεσοκολπικής επικοινωνίας,
• • • αφαίρεση ορισμένων όγκων της καρδιάς.

Η θωρακοσκοπική καρδιοχειρουργική δεν είναι μια ξεχωριστή ειδικότητα, αλλά ένα πιο προχωρημένο στάδιο της καρδιοχειρουργικής και γι’ αυτόν το λόγο χρειάζεται ειδική και μακρά εκπαίδευση του χειρουργού, η οποία δεν μπορεί να επιτευχθεί με ευκαιριακές συνεργασίες εκτός πανεπιστημιακού νοσοκομείου.

Οι προοπτικές

Το μέλλον της χειρουργικής θα είναι η γενίκευση των ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων με τη βοήθεια νέων συστημάτων και εργαλείων τύπου ρομπότ, που θα είναι όλο και πιο «έξυπνα» και θα μας «βοηθάνε» καλύτερα. Βέβαια, αυτά τα συστήματα δεν θα μπορέσουν, αλλά και δεν είναι ο σκοπός τους να αντικαταστήσουν το χειρουργό, ο οποίος θα έχει τον τελικό και απόλυτο έλεγχο του συστήματος και των εργαλείων. Έτσι η «αυτονόμηση» του ρομπότ, όπως τη βλέπουμε στα έργα επιστημονικής φαντασίας, δεν είναι δυνατή.

Με το βλέμμα διαρκώς στραμμένο στο μέλλον, στη Γ΄ Καρδιοχειρουργική Κλινική του ΥΓΕΙΑ διεξάγονται επίσης έρευνες, σε συνεργασία με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης, με αντικείμενο την ανάπτυξη νέων υλικών και τεχνικών για τη βαλβιδοπλαστική της μιτροειδούς βαλβίδος και τη χειρουργική της αορτής. Αυτές οι τεχνικές έχουν ήδη γίνει γνωστές διεθνώς.

Ιανουάριος 2012