Πώς αναγνωρίζεται,
πώς αντιμετωπίζεται
Η υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα, η έλλειψη συγκέντρωσης είναι
χαρακτηριστικά που λίγο πολύ εμφανίζουν όλα τα παιδιά.
Υπάρχει, όμως, ένα όριο που τα συμπτώματα αυτά γίνονται παθολογικά
και επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξή των παιδιών. Πότε, λοιπόν, θα πρέπει
να ανησυχούν οι γονείς και πώς πρέπει να αντιδρούν;
| Δ Ι ΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕ Ι ΜΜΑΤ Ι ΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ –
ΥΠΕΡΚ Ι ΝΗΤ Ι ΚΟΤΗΤΑΣ ( ΔΕΠΥ ) |
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής –
Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) θεωρείται μία
από τις συχνότερες νευροαναπτυξιακές δι-
αταραχές της παιδικής ηλικίας. Στην πλήρη
της μορφή, η διαταραχή περιλαμβάνει συ-
μπτώματα που αφορούν στους τομείς της
υπερκινητικότητας, διάσπασης προσοχής και
παρορμητικότητας. Είναι σήμερα γνωστό ότι
υπάρχουν παιδιά που εκφράζουν συμπτώ-
ματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότη-
τας χωρίς διάσπαση προσοχής, όπως επίσης
και παιδιά που εμφανίζουν διάσπαση προ-
σοχής χωρίς υπερκινητικότητα και παρορμη-
τικότητα. Η ΔΕΠΥ εμφανίζεται στο 5%-7%
των παιδιών σχολικής ηλικίας και είναι συχνότερη στα αγό-
ρια. Είναι ενδεχόμενο πάντως η μικρότερη συχνότητα στα
κορίτσια να οφείλεται στο γεγονός ότι τα κορίτσια εμφανί-
ζουν λιγότερο συχνά υπερκινητικότητα και γι’ αυτό στα κο-
ρίτσια η διάγνωση συχνά παραβλέπεται ή γίνεται αργότερα.
Τα χαρακτηριστικά ή πυρηνικά, όπως λέγονται, συμπτώμα-
τα της ΔΕΠΥ είναι η υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα
και η διάσπαση προσοχής:
•••
Σε ό,τι αφορά την υπερκινητικότητα, το παιδί χαρακτη-
ρίζεται από έντονη ενεργητικότητα, που φαίνεται άσκο-
πη, κινείται συνέχεια, μεταπηδά από τη μία δραστηριότητα
στην άλλη, κάνει συχνά ζημιές, είναι ανυ-
πόμονο, απαιτητικό και δυσκολεύεται να δε-
χθεί κανόνες.
•••
Σε ό,τι αφορά την παρορμητικότητα, το
παιδί δεν έχει συναίσθηση του κινδύνου και
φαίνεται ιδιαίτερα επιρρεπές σε ατυχήματα.
•••
Σε ό,τι αφορά τη διάσπαση προσοχής,
το παιδί δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε
δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία
του, δεν εστιάζει σε λεπτομέρειες, φαίνεται
να μην παρακολουθεί πάντα αυτά που του
λένε, ξεχνάει ή χάνει συχνά τα πράγματά
του. Η αδυναμία συγκέντρωσης αφορά τόσο
στα μαθήματα όσο και σε «ευχάριστες» δρα-
στηριότητες, όπως τα ομαδικά παιχνίδια, η ζωγραφική, οι
κατασκευές, τα παζλ. Εξαίρεση αποτελεί η τηλεόραση και
τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, καθώς φαίνεται ότι ακόμα και τα
παιδιά με διάσπαση προσοχής συγκεντρώνονται σε αυτά!
Η θεραπεία
Απαραίτητο στοιχείο για τη διάγνωση της διαταραχής είναι
η εμφάνιση των συμπτωμάτων σε περισσότερα του ενός
περιβάλλοντα, δηλαδή τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.
Συχνά αναφέρεται από τους γονείς ότι το παιδί είναι υπερ-
κινητικό και «άτακτο» στο σπίτι, αλλά «άψογο» στο σχο-
λείο ή το αντίθετο. Αυτό είναι πιο πιθανό να οφείλεται σε
ανεπιτυχείς συμπεριφορικούς χειρισμούς στο σπίτι ή στο
σχολείο αντίστοιχα παρά σε πραγματική ΔΕΠΥ.
Είναι επίσης προφανές ότι τα χαρακτηριστικά συμπτώματα
της ΔΕΠΥ είναι πολύ συχνά στην παιδική ηλικία και αφο-
ρούν σε κάποιο βαθμό όλα τα παιδιά. Ο βαθμός στον οποίο
αυτά είναι παθολογικά, εξαρτάται μεταξύ άλλων από την
ηλικία του παιδιού καθώς, για παράδειγμα, διαφορετικό
επίπεδο συγκέντρωσης απαιτείται από ένα παιδάκι 4 χρό-
νων και διαφορετικό από ένα παιδάκι 7 χρόνων. Τα παι-
διά με ΔΕΠΥ εμφανίζονται στους ειδικούς συνήθως με-
ταξύ 3 και 7 χρόνων. Επιπλέον η αναγνώριση των δυσκο-
λιών συχνά συμπίπτει με την ένταξη σε σχολικά περιβάλ-
Γράφει η
Άρτεμις Γκίκα
MD MSc PhD MRCPCH
CCT(UK)
Παιδονευρολόγος,
Επιστημονική Συνεργάτις
Παίδων ΜΗΤΕΡΑ
Απαραίτητο στοιχείο για τη διάγνωση
της διαταραχής είναι η εμφάνιση
των συμπτωμάτων σε περισσότερα
του ενός περιβάλλοντα.
104
