Τα σημάδια που πρέπει
να αναγνωρίζουν οι γονείς
Το bullying (εκφοβισμός) είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση που δύσκολα εκφράζει
με λόγια ένα παιδί στους γονείς του. Έτσι, οι γονείς τόσο του παιδιού-«θύτη»
όσο και του παιδιού-«θύματος» θα πρέπει να το αναγνωρίσουν μέσα από τη
συμπεριφορά του. Ποια είναι αυτά τα σημάδια, λοιπόν, και ποια η σωστή στάση;
| BUL LY I NG |
Ένα από τα βασικά θέματα για τους γο-
νείς είναι πώς θα αναγνωρίσουν τα ση-
μάδια του bullying στο παιδί τους. Το παι-
δί που γίνεται αποδέκτης επιθετικής συ-
μπεριφοράς μπορεί να εμφανίσει αλλα-
γές στα συναισθήματα και στη συμπερι-
φορά του. Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να
είναι άμεσες ή και ακόμα να επηρεάσουν
το παιδί στο μέλλον:
•••
Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Έχει παρατηρη-
θεί ότι τα παιδιά που γίνονται συχνά στό-
χος της επιθετικότητας άλλων παιδιών,
χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν, έχουν χαμηλή αυ-
τοεκτίμηση. Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί ότι όσα παιδιά
είχαν ήδη χαμηλή αυτοεκτίμηση και γίνονται έτσι στό-
χος άλλων παιδιών, απομονώνονται και μπορεί να φτά-
σουν σε σημείο να πάθουν κατάθλιψη.
•••
Κοινωνική απομόνωση: Το παιδί καταλήγει να έχει
πολύ λίγους φίλους, γιατί νιώθει άσχημα και σταμα-
τά να προσπαθεί να κάνει φιλίες. Επίσης, μπορεί να εί-
χε ήδη λίγους ή καθόλου φίλους, κάτι που ευνοεί στο
να του επιτεθούν άλλα παιδιά, μιας και κανείς δε θα το
υποστηρίξει.
•••
Απουσίες από το σχολείο: Το παιδί δε θα θέλει να
ξαναπάει στο σχολείο. Αρχικά θα προφασίζεται δικαι-
ολογίες και θα εκφράζει παράπονα ότι δε νιώθει καλά.
Πολλά παιδιά αλλάζουν ακόμα και σχολείο για να ξε-
φύγουν από αυτήν την κατάσταση, ενώ κάποια άλλα δυ-
σκολεύονται να συγκεντρωθούν και να αποδώσουν στα
μαθήματά τους.
Δυστυχώς, τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα bullying
εμφανίζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, η οποία τα ακολου-
θεί καθώς μεγαλώνουν και μπορεί να εμφανίσουν ση-
μάδια κατάθλιψης.
Η στάση των γονιών
Πώς πρέπει, όμως, να αντιμετωπίσουν οι γονείς το παιδί
τους είτε είναι το θύμα είτε είναι ο θύτης; Μελέτες έχουν
δείξει ότι περίπου το 40% των επιθετικών παιδιών γίνο-
νται αντικοινωνικοί ενήλικες, ενώ το 75%-90% των αντι-
κοινωνικών ενηλίκων είχαν διαταραχή δι-
αγωγής από την παιδική ηλικία. Γι’ αυτό οι
γονείς που έχουν παιδί που εκδηλώνει επι-
θετική συμπεριφορά, πρέπει να είναι δίπλα
του και να το βοηθήσουν να τη βελτιώσει,
ώστε να αποφευχθούν οι άμεσες, αλλά και
οι μελλοντικές παραβατικές - αντικοινωνι-
κές συμπεριφορές.
Οι γονείς του παιδιού-«θύτη»:
•••
Αντιμετωπίστε το πρόβλημα σαν σοβα-
ρή υπόθεση, κυρίως αν επαναλαμβάνεται,
και μην ψάχνετε δικαιολογίες του τύπου
«Συμβαίνουν αυτά», «Αγόρι είναι, θα τσακωθεί» κ.λπ.
•••
Συζητήστε με το ίδιο το παιδί για τη συμπεριφορά
του, ρωτώντας το για τα συναισθήματά του. Αν η επι-
θετική συμπεριφορά επαναλαμβάνεται και έχει σοβα-
ρή μορφή, προκαλώντας προβλήματα στους άλλους και
εμποδίζοντας τη σχολική μάθηση και τις σχέσεις του
ίδιου του παιδιού, είναι απαραίτητο να ζητήσετε τη βο-
ήθεια ενός ειδικού.
•••
Ελέγξετε προσεκτικά όσα έχουν συμβεί και μη βα-
σίζεστε μόνο στις εξηγήσεις του παιδιού σας, που το πιο
πιθανό είναι να προσπαθήσει να τη βγάλει… καθαρή.
•••
Συνεργαστείτε με το σχολείο και μην εναντιώνεστε
στους δασκάλους, σε μια προσπάθεια να πάρετε το μέ-
ρος του παιδιού σας. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να βοη-
θήσει κανέναν.
•••
Να μην του «χαϊδεύετε τ’ αφτιά». Αν το παιδί σας
συμπεριφέρεται επιθετικά, πρέπει να του δώσετε να κα-
ταλάβει τις ευθύνες των πράξεών του. Ξεκαθαρίστε τη
στάση σας όσον αφορά τη συμπεριφορά του. Εξηγήστε
του ότι αυτό που συμβαίνει είναι σοβαρό, δεν το εγκρί-
νετε και ότι πρέπει να σταματήσει αμέσως.
Ουσιαστικά οποιαδήποτε ενέργειά σας θα πρέπει να
αποσκοπεί στην παροχή βοήθειας προς το παιδί σας
ώστε να εγκαταλείψει την εκφοβιστική συμπεριφορά,
θεσπίζοντας κάποιους κανόνες, κατανοητούς σε εκεί-
νο, ώστε να τους ακολουθεί. Κάθε μη τήρησή τους θα
έχει επιπτώσεις, π.χ. δε θα παίζει με τα άλλα παιδιά. Πο-
τέ, όμως, δε θα πρέπει να είναι επιθετικές, π.χ. σωμα-
τική τιμωρία. Να είστε κοντά στο παιδί σας συμμετέχο-
Γράφει η
Ελίνα Γκίκα
Κλινική Ψυχολόγος -
Ψυχοθεραπεύτρια ΜΗΤΕΡΑ
- ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ
76
