Νευραλγία του τριδύμου νεύρου

Πληροφορίες για Ασθενείς

Η νευραλγία τριδύμου είναι ένας από τους χειρότερους πόνους που μπορεί να υποστεί ο άνθρωπος.

Οφείλεται στις μη φυσιολογικές ηλεκτρικές εκφορτίσεις των κυττάρων του τριδύμου νεύρου οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να ελεγχθούν με χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής με φάρμακα όπως Tegretol και Neurontin. Εάν η φαρμακευτική αγωγή δεν επιφέρει βελτίωση τότε χειρουργικές τεχνικές χρησιμοποιούνται για να προξενήσουν βλάβη ή να αποσυμπιέσουν το νεύρο. Τέτοιες τεχνικές περιλαμβάνουν τη χρήση βελονών, που τοποθετούνται στηβάση του κρανίου ή απαιτούν κρανιοτομία. Αυτές μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη επί του νεύρου και εγκυμονούν τους κινδύνους της ανοικτής χειρουργικής επέμβασης όπως η μόλυνση.

Το Gamma knife προσφέρει μια αποτελεσματική, μη επεμβατική εναλλακτική λύση που λειτουργεί ακόμα και όταν έχουν αποτύχει άλλες μέθοδοι. Μέσω υψηλής ενέργειας δημιουργείται μία βλάβη στο νεύρο σε απόσταση 5-8 mm από την είσοδό του στο στέλεχος του εγκεφάλου. Η δόση της ακτινοβολίας μπορεί να υπολογιστεί για να σταματήσει τον πόνο, συνήθως χωρίς σημαντική απώλεια ή αλλαγή της αίσθητικότητας. Η επιτυχία εξαρτάται από το μέγεθος της δόσης και ο πόνος ελέγχεται με την πρώτη θεραπεία σε ποσοστό πάνω από 80% των περιπτώσεων.

Πληροφορίες για Ιατρούς

Μία πρόκληση βλάβης με το Gamma Knife στην περιοχή διείσδυσης της ρίζας της 5ης εγκεφαλικής συζυγίας προσφέρει ένα ψηλό ποσοστό βελτίωσης σε ασθενείς με ανθεκτική στα φάρμακα μορφή νευραλγίας και έτσι αποφεύγεται το μεγαλύτερο μέρος της νοσηρότητας από τις επεμβατικές χειρουργιές προσπελάσεις.

Μαγνητική τομογραφία τριδύμου νεύρου, η οποία απεικονίζει τις αλλαγές που δημιουργούνται από τη θεραπεία με Gamma Knife (αρ, βελος) και το σχεδιασμό της δόσης (δε) που χρησιμοποιείται για την επίτευξή της

Μία πολυκεντρική μελέτη (1) έδειξε 58% εξάλειψη του άλγους, 36% βελτίωση και 6% καμία αλλαγή. Ο κίνδυνος δυσαισθησίας του προσώπου είναι περίπου 2-4%. Εάν η δόση ακτινοβολίας αυξηθεί ή επαναληφθεί, το ποσοστό ίασης είναι πολύ ψηλότερο αλλά αυξάνει ο κίνδυνος ήπιας δυσαισθησίας. Μία πρόσφατη μελέτη όπου χορηγήθηκε δόση 90 Gy, είχε ως αποτέλεσμα, ίαση κατά 73% αλλά με εμφάνιση δυσαισθησίας σε ποσοστό 16% (2). Σε αποτυχημένες περιπτώσεις, όταν χορηγήθηκε μία δεύτερη δόση η ίαση έφθασε το 98%, αλλά όλοι όσοι την έλαβαν είχαν δυσαισθησία (3). Μια ακόμα πιο πρόσφατη μελέτη ανέδειξε το τριγωνικό πλέγμα, 5-8mm από το εγκεφαλικό στέλεχος, ως τον πιο κατάλληλο στόχο με βαθμό ίασης 83% και δυσαισθησία 4% (4).

Η μεθερπιτική νευραλγία που δεν ανταποκρίνεται σε άλλες χειρουργικές θεραπείες εκτός εκείνης της χειρουργικής βλάβης στη αντίστοιχη DREZ περιοχή του στελέχους, έχει δείξει να ανταποκρίνεται στο Gamma Knife στο 44% των περιπτώσεων (5). Αν λάβουμε υπόψη ότι το συνολικό αποτέλεσμα με τη Gamma Knife θεραπεία μπορεί να είναι καλύτερο από ότι με άλλες τεχνικές, τότε η τεχνική αυτή, δεν θα αργήσει να εφαρμοστεί ευρέως.

Χρόνιο άλγος

Γενικά, οι προκλητές βλάβες για τη θεραπεία του πόνου είναι αποκαρδιωτικές αλλά φαίνεται παράλογο να παραγκωνίζεται το όφελος από τη μέση θαλαμοτομή στις περιπτώσεις καρκινικού πόνου όπου όλα τα άλλα θεραπευτικά μέσα έχουν αποτύχει. Το 65% των περιπτώσεων μονόπλευρου άλγους ελέγχονται αποτελεσματικά με αυτό τον τρόπο. Επίσης η υποφυσεκτομή είναι χρήσιμη στους οστικούς πόνους από τις καρκινικές μεταστάσεις του μαστού. Αμφότερες, θαλαμοτομή και διατομή του πρόσθιου τμήματος της αγκιστρωτής έλικος μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο του χρόνιου άλγους από μη κακοήθη αιτιολογία αλλά οι ενδείξεις και τα αποτελέσματα δεν έχουν ακόμη εκτιμηθεί.

Βιβλιογραφία

1. Kondziolka D, Lunsford LD, Flickinger DC. Stereotactic radiosurgery for trigeminal neuralgia: a multi-institutional study using the gamma unit. J Neurosurg 1996; 84 940-945
2. Nicol B, Regine WF, Courtney C et al. Gamma knife radiosurgery using 90Gyfor trigeminal neuralgia. J Neurosurg 2000; 93(suppl3): 152-154.
3. Pollock BE, Foote RL, Stafford SL et al. Results of repeated gamma knife radiosurgery for medically unresponsive trigeminal neuralgia. J Neurosurg 2000; 93 (suppl 3): 162-164.
4. Massager N, Lorenzoni J, Devriendt D et al. Gamma knife radiosurgery for idiopathic trigeminal neuralgia: importance of the irradiation dose received by the brainstem. Proceedings EANS (Lisbon) 2003, p127.
5. Urgosik D, Vymazal J, Vladyka V, Liscak R. Treatment of post herpetic trigeminal neuralgia with the gamma knife. J Neurosurg 2000; 93 (suppl 3): 165-168.