Οστική Πυκνότητα

Όλες οι εξετάσεις για την οστεοπόρωση γίνονται σε μηχάνημα LUNAR DPX.

Διενεργούνται οι ακόλουθες εξετάσεις:

(1) Οσφυικής μοίρας σπονδυλικής στήλης

(2) Ισχίου (αριστερού ή δεξιού ή και τα δύο)

Μέθοδος μέτρησης οστικής πυκνότητας
Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι μέτρησης της οστικής πυκνότητας. Ο πιο διαδεδομένος και ταυτόχρονα πιο αξιόπιστος τρόπος μέτρησης είναι η μέθοδος με την χρήση «δέσμης φωτονίων διπλής ενεργείας» (dual energy x-ray absorsiometry DXA). Πρόκειται για μία μέθοδο η οποία κάνει χρήση ακτίνων Χ χαμηλής ωστόσο ενέργειας.

Ποιοι/ποιες χρειάζεται να υποβληθούν σε μέτρηση οστικής πυκνότητας;

• Γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω.
• Γυναίκες κάτω των 65 ετών με παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος.
• Γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οι οποίες έχουν παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος, όπως λεπτόσωμη διάπλαση, ιστορικό προηγούμενου κατάγματος.
• Άνδρες ηλικίας 70 ετών και άνω.
• Άνδρες κάτω των 70 ετών αλλά με παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος.
• Ενήλικες και των δύο φύλων με παθήσεις που σχετίζονται με χαμηλή οστική μάζα ή συνδέονται με απώλεια οστικής μάζας.
• Ενήλικες και των δύο φύλων που παίρνουν φάρμακα που μπορεί να ελαττώσουν την οστική μάζα, όπως η κορτιζόνη.
• Ασθενείς που ήδη παίρνουν φαρμακευτική αγωγή για μειωμένη οστική μάζα, για την εκτίμηση του αποτελέσματος της θεραπείας τους.

Σε ποια ανατομικά σημεία γίνεται η μέτρηση;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας δύο μέρη του σώματος προσφέρονται για μέτρηση οστικής μάζας: (1) οι σπόνδυλοι της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και (2) το ισχίο. Είναι δυνατόν ωστόσο μέτρηση να γίνει και σε άλλο σημείο του σώματος (άπω τριτημόριο κερκίδας) αυτό όμως είναι πολύ πιο σπάνιο ενώ δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται σε όλα τα μηχανήματα οστικής πυκνότητας.

Πώς γίνεται η εξέταση;
Η εξέταση οστικής πυκνότητας είναι ανώδυνη, αναίμακτη και ασφαλής. Κατά την διάρκεια της εξέτασης ο εξεταζόμενος ξαπλώνει κάτω από ένα ειδικό σαρωτή, χωρίς να χρειαστεί να βγάλει τα ρούχα του. Ο σαρωτής μετακινείται κατά μήκος του ασθενή ώστε να απεικονίσει την περιοχή ενδιαφέροντος. Η όλη διαδικασία δεν κρατάει περισσότερο από 15 λεπτά.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων
Με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή τα αποτελέσματα εκφράζονται σε τιμές Τ-score. Η τιμή T-score είναι μία ένδειξη για το πόσο ψηλότερη ή χαμηλότερη είναι η οστική πυκνότητα του εξεταζομένου συγκριτικά με την οστική πυκνότητα ενός υγιούς 30χρονου ενήλικα. Έτσι ασθενείς κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες με βάση την τιμή οστικής πυκνότητας:

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Υπάρχουν άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε εξέταση οστικής πυκνότητας;
(1). Γυναίκες στις οποίες υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης
(2). Ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί πολύ πρόσφατα σε άλλες διαγνωστικές εξετάσεις στις οποίες έγινε χορήγηση σκιαγραφικών μέσων όπως βάριο ή γαστρογραφίνη (αφορά μόνο την μέτρηση στην οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης). Στην περίπτωση αυτή η εξέταση επαναπρογραμματίζεται λίγες μέρες αργότερα προκειμένου να απομακρυνθεί το σκιαγραφικό μέσο.

Από τι μπορεί να επηρεαστεί η ακρίβεια της μεθόδου;
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας με την μέθοδο DEXA είναι μία αποτελεσματική μέθοδος για την διάγνωση και την εκτίμηση του βαθμού οστεοπόρωσης. Εντούτοις η ακρίβεια της μπορεί να επηρεαστεί σε περιπτώσεις ασθενών με συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλική στήλη ή από την παρουσία υπερτροφικών εκφυλιστικών αλλοιώσεων στους σπονδύλους.

Επιπροσθέτως για να υπάρχουν καλύτερα συγκρίσιμα αποτελέσματα μεταξύ των εξετάσεων συστήνεται η μέτρηση να γίνεται την ίδια εποχή του έτους καθώς και στο ίδιο διαγνωστικό κέντρο (ίδιο δηλαδή μηχάνημα) κάθε φόρα. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται διαφορετικοί τύποι μηχανημάτων οι οποίοι χρησιμοποιούν διαφορετικό λογισμικό στατιστικής επεξεργασίας (Lunar, Hologic).

Τι γίνεται με την ακτινοβολία;
Η μέθοδος στηρίζεται στην χρήση των ακτίνων Χ. Εν τούτοις η δόση που λαμβάνει ο/η εξεταζόμενος/η είναι εξαιρετικά χαμηλή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι είναι μικρότερη από το 1/10 της δόσης που λαμβάνει κανείς από μία ακτινογραφία θώρακος και μικρότερη από την ημερήσια δόση ακτινοβολίας που ακούσια λαμβάνει κάθε άτομο από το περιβάλλον.