Gamma Knife Perfection: Το πλέον σύγχρονο εργαλείο ακτινοχειρουργικής εγκεφάλου

Από το 1968, οπότε κατασκευάστηκε το πρώτο Gamma Knife, η εικόνα στη χειρουργική εγκεφάλου έχει μεταβληθεί ριζικά, καθώς με τη νέα τεχνική επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα, με πιο ανώδυνο τρόπο. Τι είναι, όμως, η ακτινοχειρουργική και ποια είναι τα πλεονεκτήματα της μεθόδου;

Γράφει ο
Χρήστος Σκαρλέας
Ατινοθεραπευτής – Ογκολόγος, Αναπλ. Διευθυντής Τμήματος Ακτινοχειρουργικής Εγκεφάλου γ-Knife ΥΓΕΙΑ

Η ακτινοχειρουργική με το Gamma Knife ή χειρουργική χωρίς νυστέρι είναι μια εναλλακτική μορφή θεραπείας έναντι της ανοιχτής χειρουργικής κρανιοτομίας. Η θεραπευτική αυτή μέθοδος υλοποιεί στο μέγιστο τη βασική φιλοσοφία της ακτινοθεραπείας, μειώνοντας στο ελάχιστο την επιβάρυνση των φυσιολογικών ιστών κατά την επικέντρωση υψηλής δόσης ακτινοβολίας στον όγκο-στόχο. Δεν αφαιρεί τον στόχο, αλλά καταστρέφει το DNA των κυττάρων, που χάνουν την ικανότητα αναπαραγωγής, λύονται και απομακρύνονται με τη βοήθεια του αμυντικού συστήματος.

Το 1968 ο Σουηδός νευροχειρουργός Leksell σε συνεργασία με τον Larson κατασκευάζουν το πρώτο Gamma Knife με 179 πηγές κοβαλτίου-Co. Η ακτινοχειρουργική με Gamma Knife είναι μη επεμβατική και ανώδυνη και εφαρμόζεται χωρίς γενική αναισθησία σε μία και μόνο συνεδρία. Σήμερα το Gamma Knife Perfection αποτελεί το πλέον σύγχρονο εργαλείο ακτινοχειρουργικής εγκεφάλου παγκοσμίως.

Τι είναι
Το Gamma Knife Perfection είναι ένα αυτοματοποιημένο ακτινοχειρουργικό μηχάνημα που ελέγχεται από προγραμματισμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή και καταστρέφει τρισδιάστατους όγκους σε πολύ σύντομο χρόνο σε σύγκριση με άλλες τεχνολογίες. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας περισσότερες από 192 ακτίνες από πηγές κοβαλτίου συγκλίνουν με μεγάλη ακρίβεια πάνω στον όγκο στόχο. Οι δέσμες του Gamma Knife είναι δέσμες από ακτινοβολία gamma, οι οποίες περνούν ανέπαφα δια μέσου του κρανίου και των πέριξ φυσιολογικών ιστών. Έχουν μειωμένη ένταση και δεν δημιουργούν βλάβες στους ιστούς μέσω των οποίων διέρχονται, οδεύοντας προς τον στόχο. Οι ακτίνες συγκλίνουν προς ένα ισόκεντρο, όπου η ένταση της ακτινοβολίας γίνεται εξαιρετικά υψηλή. Η εξαιρετική εστιακή ακρίβεια, μικρότερη από 0,5 mm, καθιστά εφικτή τη χορήγηση υψηλής δόσης ακτινοβολίας σε μία και μόνο συνεδρία. Μελέτες έχουν δείξει ότι το σύστημα αυτό είναι 10 φορές ακριβέστερο και 100 φορές ασφαλέστερο από άλλες ανταγωνιστικές τεχνικές όπως οι Cyber Knife, Linacs, Novalis-Tx.

Το Gamma Knife Perfection προσφέρει

1. Εξαιρετική ακρίβεια και υψηλή αποτελεσματικότητα.
2. Ειδικό σχεδιασμό του συστήματος ώστε το εύρος της θεραπευτικής χρήσης να επεκτείνεται εκτός από τον εγκέφαλο, στον αυχένα και την βάση του κρανίου.
3. Πλήρη αυτοματισμό λειτουργίας, που σημαίνει οικονομία χρόνου- δραστική μείωση της διάρκειας της επέμβασης.
4. Σημαντικά μικρότερη διασπορά ακτινοβολίας στα υπόλοιπα σημεία του σώματος.
5. Άμεση ανάνηψη του ασθενούς και επιστροφή στην καθημερινότητά του.
6. Καλύτερη ποιότητα ζωής για τον ασθενή.

Ενδείξεις ακτινοχειρουργικής Gamma Knife

Η ακτινοχειρουργική Gamma Knife ενδείκνυται για:

• Όγκους εγκεφάλου (μηνιγγιώματα, ακουστικά νευρινώματα, αδενώματα υπόφυσης, γλοιώματα, μεταστάσεις).
• Όγκους βάσης κρανίου (καρκίνωμα, χόρδωμα, παραγαγγλίωμα, χονδροσάρκωμα).
• Αγγειακές βλάβες (αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες (AVM), σηραγγώδη αιμαγγειώματα).
• Μελάνωμα οφθαλμού.
• Λειτουργικές διαταραχές (νευραλγία τριδύμου, επιληψία, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, ιδιοπαθής τρόμος).
• Νόσο Parkinson.
• Χρόνιος πόνος.
• Εκφύλιση ωχράς κηλίδας.
• Παιδιατρικούς όγκους.

Συμπεράσματα

• H Ακτινοχειρουργική (SRS) Gamma Knife εστιάζει μία μεγάλη εφάπαξ δόση σε μικρές βλάβες με υψηλή γεωμετρική ακρίβεια, με σκοπό είτε να καταστρέψει είτε να εμποδίσει την ανάπτυξη ενός όγκου είτε να προκαλέσει την απόφραξη μιας αγγειακής βλάβης.
• Η δυνατότητα να ακτινοβολεί με υψηλή δόση τον όγκο κρατώντας ελάχιστη τη δόση των υγιών ιστών, μεγιστοποιεί το όφελος της ακτινοβόλησης, αυξάνοντας τα ποσοστά του τοπικού ελέγχου.
• Συγκριτικά με τη χειρουργική, η ακτινοχειρουργική αποφεύγει τη νοσηρότητα μια χειρουργικής επέμβασης και την πιθανότητα επιπλοκών (μικρότερο τραύμα, ελάχιστη επεμβατικότητα).
• Η ολοκλήρωση της εφαρμογής της ακτινοχειρουργικής σε μία ημέρα επιτρέπει την ταχύτερη ανάρρωση με ελαχιστοποίηση του χρόνου νοσηλείας και την επιστροφή του ασθενούς σε κανονική δραστηριότητα με όλο το ψυχικό όφελος.
• Επιπλέον, η εφαρμογή ακτινοχειρουργικής στον ασθενή δεν επηρεάζει τη δυνατότητα να υποβληθεί στο μέλλον σε νέα ακτινοχειρουργική Gamma Knife θεραπεία αν αυτό χρειαστεί.

Φεβρουάριος 2018