Καρκίνος του Μαστού: Πρόληψη- Διερεύνηση σε Ειδικά Κέντρα Μαστού – Θεραπεία

Γράφει η
Κωνσταντίνου Χλόη,
Χειρουργός, Αναπλ. Διευθύντρια Κέντρου Μαστού ΥΓΕΙΑ

Η σημασία της ενημέρωσης και της πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού είναι ανεκτίμητη, καθώς η νόσος αυτή επηρεάζει χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο. Η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία, με ποσοστό άνω του 80% των διαγνώσεων να αφορά γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών. Επιπλέον, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο, με 685.000 καταγεγραμμένους θανάτους παγκοσμίως το έτος 2020.

Η ευαισθητοποίηση γύρω από τους παράγοντες κινδύνου, τα συμπτώματα και τις μεθόδους έγκαιρης διάγνωσης μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη μείωση της θνησιμότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Έγκαιρη Διάγνωση

Η αυτοεξέταση είναι το πρώτο βήμα για την έγκαιρη διάγνωση. Οποιαδήποτε αλλαγή σε οποιονδήποτε από τους μαστούς τους, πρέπει να ελέγχεται όσο ασήμαντη κι αν φαίνεται και να διερευνάται σε Ειδικά Κέντρα Μαστού

Συμπτώματα που πρέπει να διερευνηθούν είναι:

• Αλλαγή στο μέγεθος και σχήμα του μαστού
• Παρουσία επίμονου ογκιδίου
• Πόνος στο στήθος
• Εκκριση από τη θηλή
• Εξανθήματα στη θηλή
• Μόνιμη εισολκή της θηλής

Διερεύνηση σε Ειδικά κέντρα μαστού

Περιλαμβάνει τέσσερα στάδια

1. Αναλυτικό ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση μαστών από ειδικό μαστολόγο. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε υποψία για ανωμαλίες στον ιστό, ο χειρουργός μαστού σας θα προγραμματίσει τις κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις για περαιτέρω διερεύνηση.
2. Απεικονιστικό έλεγχο (υπερηχογράφημα και/ή μαστογραφία των μαστών και της μασχάλης) και σε κάποιες περιπτώσεις μαγνητική μαστών με σκιαγραφικό από εξειδικευμένους ακτινολόγους μαστού
3. Βιοψία ύποπτων βλαβών βιοψία με κόπτουσα βελόνα(true cut), συνήθως με καθοδήγηση υπό απεικόνιση. Πρόκειται για μία μη επεμβατική διαδικασία κατά την οποία λαμβάνεται δείγμα ιστού του μαστού με βελόνα, για ακριβή διάγνωση.
4. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της βιοψίας ιστού μπορεί να χρειαστούν έως και 72 ώρες, συζητούνται σε εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδα, που απαρτίζεται από ακτινολόγους, παθολογοανατόμους, χειρουργούς και ογκολόγους (ογκολογικό συμβούλιο)

Βάση των αποτελεσμάτων θα παρθούν αποφάσεις σχετικά με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.

Γιατί είναι σημαντική διερεύνηση σε Ειδικά Κέντρα Μαστού;

Δυστυχώς η προσέγγιση «One–size–fits–all» που εφαρμόζεται σε πολλά απεικονιστικά κέντρα για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού δεν ανταποκρίνεται στην ίδια τη φύση της νόσου.

Ειδικός χειρουργός μαστού

Ο ειδικός χειρουργός μαστού ασχολείται όχι μόνο με τη χειρουργική θεραπεία, αλλά και με τον καθορισμό ελέγχων σύμφωνα με το οικογενειακό ιστορικό, την κλινική εξέταση και τους παράγοντες κινδύνου. Ένα απλό παράδειγμα ποσό σημαντική είναι αυτή η καθοδήγηση είναι σε γυναίκες υψηλού κινδύνου, όπως εκείνες με μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA ή πολλαπλούς πρώτου βαθμού συγγενείς  δεν είναι αρκετό να ξεκινούν τον προληπτικό έλεγχο στην ηλικία των 40 αλλά σε πολύ νεότερη ηλικία και να τον επαναλαμβάνουν συχνότερα, και να μην περιορίζεται σε ένα υπέρηχο μαστών. Σε περιπτώσεις πυκνού μαστού, η μαστογραφία και ο υπέρηχος ενδέχεται να έχουν μειωμένη διαγνωστική ευαισθησία, γεγονός που μπορεί να καταστήσει απαραίτητη τη συμπληρωματική διερεύνηση με μαγνητική τομογραφία μαστών. Ακόμα και με φυσιολογική απεικόνιση, ψηλαφητός όγκος ή ύποπτες δερματικές αλλοιώσεις απαιτούν βιοψία από εξειδικευμένο γιατρό για ακριβή διάγνωση. Ο ειδικός χειρουργός προσαρμόζει τις εξετάσεις και δίνει οδηγίες για περαιτέρω έλεγχο, λαμβάνοντας υπόψη την κλινική εικόνα και το ιστορικό της ασθενούς.

Όσον αφορά τη χειρουργική αντιμετώπιση, οι ενδείξεις για μαστεκτομή έχουν διαφοροποιηθεί λόγω της προόδου στις ογκοπλαστικές τεχνικές και στη νεοεπικουρική θεραπεία. Οι εξειδικευμένοι ογκοπλαστικοί χειρουργοί μαστού χρησιμοποιούν αρχές και τεχνικές της πλαστικής χειρουργικής για την αφαίρεση μεγάλων ή πολλαπλών όγκων με ταυτόχρονη αποκατάσταση του σχήματος του μαστού, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της ανάγκης για μαστεκτομή. Στόχος είναι η αποφυγή της μαστεκτομής, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει ότι η διατήρηση του μαστού συνοδεύεται από καλύτερη πρόγνωση σε σύγκριση με τη μαστεκτομή.

Ειδικός ακτινολόγος μαστού

Η αξιολόγηση των απεικονιστικών ευρημάτων πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ακτινολόγο μαστού, λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορετική ανατομική δομή κάθε μαστού. Είναι σημαντικό να συγκρίνονται οι τρέχουσες εξετάσεις με τις προηγούμενες για την ανίχνευση μικρών ή ύποπτων αλλοιώσεων, και η ερμηνεία των εικόνων να γίνεται σε συνδυασμό με την κλινική εκτίμηση και τα ευρήματα άλλων απεικονιστικών εξετάσεων ώστε να μην παραλείπεται καμία ουσιώδης πληροφορία.

Η βιοψία μαστού με απεικονιστική καθοδήγηση παρέχει πιο αξιόπιστα αποτελέσματα και μειώνει τις επαναλήψεις. Η βιοψία μαστού με καθοδήγηση απεικόνισης μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό υπερηχογραφική, μαστογραφική (στερεοτακτική) ή μαγνητική τομογραφία, ανάλογα με το πόσο ευδιάκριτη είναι η βλάβη και τις προτιμήσεις του ιατρού. Ο υπέρηχος είναι η συχνότερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος, όταν η βλάβη του μαστού μπορεί να απεικονιστεί ξεκάθαρα με υπερηχογράφημα. Οι μικροαποτιτανώσεις και οι μάζες που εντοπίζονται στη μαστογραφία θα υποβληθούν σε στερεοτακτική βιοψία. Αντίστοιχα, η βιοψία με καθοδήγηση μαγνητικής τομογραφίας εφαρμόζεται σε αλλοιώσεις που είναι ορατές μόνο στη μαγνητική τομογραφία.

Ο ακτινολόγος συμβάλλει καθοριστικά στον ακριβή εντοπισμό μη ψηλαφητών όγκων με τη χρήση διαδερμικών hooks ή μαγνητικών markers, διευκολύνοντας τον χειρουργό στην αφαίρεση της σωστής περιοχής κατά το χειρουργείο.

Θεραπεία-Συζήτηση σε ογκολογικό συμβούλιο

Ο όρος «καρκίνος του μαστού» αναφέρεται σε ένα εύρος κακοήθων νεοπλασιών που εμφανίζονται στους μαστικούς αδένες. Κάθε υπότυπος απαιτεί διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση η οποία καθορίζεται μετά από ιστοπαθολογική επιβεβαίωση και αξιολόγηση ορμονικών υποδοχέων. Βάσει των αποτελεσμάτων αυτών, λαμβάνεται απόφαση ως προς το αν η ασθενής θα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή θα λάβει νεοεπικουρική χημειοθεραπεία (NACT) πριν το χειρουργείο.  Σε ασθενείς με μεγάλους όγκους που ανταποκρίνονται καλά στη νεοεπικουρική θεραπεία, μπορεί να εφαρμοστεί χειρουργική διατήρησης του μαστού, ενώ ορισμένες θεραπείες είναι διαθέσιμες μόνο πριν από τη χειρουργική επέμβαση για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου του μαστού.

Η ακριβής προ εγχειρητική διάγνωση και η συζήτηση των αποτελεσμάτων από εξειδικευμένους γιατρούς στην θεραπεία του καρκίνου το μαστού διασφαλίζουν ότι ο ασθενής θα λάβει την κατάλληλη θεραπεία. Η τακτική παρακολούθηση και η προσωπική επαγρύπνηση μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην έγκαιρη ανίχνευση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Η ενημέρωση σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην πρόληψη και τη διάγνωση, καθώς και η διατήρηση της επικοινωνίας με τον θεράποντα ιατρό, θεωρούνται σημαντικά βήματα για την υγεία των ασθενών.

Μην αμελείτε ποτέ να αναφέρετε οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρήσετε, καθώς η έγκαιρη δράση μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Ο Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού, ας αναδείξουμε τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης! Φρόντισε το σώμα σου, γιατί η υγεία αρχίζει από εσένα!