Στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Αρθρίτιδας

Γράφουν οι
Αγγελική Κοτσαλίδου
Ρευματολόγος, Επιμελήτρια Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ
Γεώργιος Κήτας
Ρευματολόγος, Διευθυντής Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ

Ερωτήσεις και απαντήσεις για την Αρθρίτιδα

Τι είναι η Αρθρίτιδα;

Όταν λέμε αρθρίτιδα, εννοούμε την φλεγμονώδη διαδικασία μιας άρθρωσης που εμφανίζεται με πόνο, πρήξιμο, θερμότητα και ερυθρότητα.Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια ή σταδιακά, χωρίς να προηγηθεί κάποιος τραυματισμός και να συνοδεύεται με τα υπόλοιπα σημεία της φλεγμονής.Το πρήξιμο της άρθρωσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο ή λιγότερο εμφανές,ωστόσο δυσχεραίνει την κίνηση της άρθρωσης και επιτείνει την δυσκαμψία για την οποία παραπονείται ο ασθενής.Επίσης η  άρθρωση μπορεί να είναι θερμή στην ψηλάφηση και να παρατηρείται ερυθρότητα στην επιφάνειά της.

Η αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε μία μόνο άρθρωση και μιλάμε για μονοαρθρίτιδα, μπορεί να αφορά 2 έως 4 αρθρώσεις και αποκαλείται ολιγοαρθρίτιδα ή να αφορά σε περισσότερες  από 5 αρθρώσεις και χαρακτηρίζεται ως πολυαρθρίτιδα.

Σε ποιούς εμφανίζεται και ποιά η αιτιολογία της;

Η αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία καθώς και στα δύο φύλα ανάλογα την αιτιολογία της, η οποία είναι πολυπαραγοντική. Τα αίτια της αρθρίτιδας μπορεί να είναι φλεγμονώδη ή εκφυλιστικά.

Τι είναι η εκφυλιστική Αρθρίτιδα;

Η εκφυλιστική αρθρίτιδα αποτελεί την συχνότερη μορφή αρθρίτιδας που  είναι η Οστεοαρθρίτιδα και κυρίως εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι η αρθρίτιδα χρόνιας φθοράς της άρθρωσης, που μπορεί να οφείλεται σε υπέρχρηση  ή μετά από τραυματισμό και συνήθως εμφανίζεται μετά από καταπόνηση της άρθρωσης, αν και υπάρχουν και μορφές που συναντούμε στην ίδια  οικογένεια. Ο πόνος επιδεινώνεται με την πρόοδο της ημέρας και χειροτερεύει στο τέλος της ημέρας και ιδιαίτερα με την κίνηση, ενώ είναι ηπιότερα τα σημεία της φλεγμονής.Επίσης μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε άρθρωση,μικρή ή μεγάλη και οποιοδήποτε τμήμα της Σπονδυλικής στήλης (Αυχενική,Θωρακική ή Οσφυική μοίρα ).

Τι είναι η φλεγμονώδης Αρθρίτιδα;

Είναι η αρθρίτιδα που συνήθως χαρακτηρίζεται από  όλα τα σημεία της φλεγμονής (πόνο,οίδημα ,θερμότητα,ερυθρότητα).Ο πόνος είναι  κυρίως πρωινός, συνοδεύεται από πολύωρη πρωινή δυσκαμψία και βελτιώνεται με την κίνηση.

Ποιά είναι τα αίτια της φλεγμονώδους Αρθρίτιδας;

Οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες μπορεί να εκδηλώνονται σε διάφορα υποστρώματα

α) στα πλαίσια λοιμωδών νοσημάτων από μικρόβια ή ιούς, που συνοδεύονται από αρθρικές εκδηλώσεις και  από συμπτώματα λοίμωξης, είτε του αναπνευστικού,είτε του γαστρεντερικού ή του ουροποιητικού συνήθως,ενώ μπορεί να συνυπάρχει πυρετός. Αυτές αποκαλούνται αντιδραστικές αρθρίτιδες.

β) στα πλαίσια αυτοάνοσων ρευματικών νοσημάτων  όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, η Ψωριασική Αρθρίτιδα, η Αγκυλοποιητική Σπονδυλοαρθρίτιδα, ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, το σύνδρομο Sjogren, οι Αγγειίτιδες και άλλα νοσήματα του συνδετικού ιστού. Στα νοσήματα αυτά  η αρθρίτιδα  μπορεί να προηγείται, χωρίς άλλη συμπτωματολογία ή να συνοδεύεται από εκδηλώσεις από άλλα συστήματα του οργανισμού (δερματικές,οφθαλμικές,γαστρεντερικές, ή εκδηλώσεις από τους πνεύμονες,την καρδιά,τους νεφρούς ή το νευρικό σύστημα).

γ) στα πλαίσια Μεταβολικών  Νοσημάτων (ουρική αρθρίτιδα, ψευδοουρική αρθρίτιδα κλπ).Η αρθρίτιδα σε αυτά τα νοσήματα οφείλεται σε κρυστάλλους, είτε ουρικού μονονατρίου,είτε πυροφωσφορικού ασβεστίου,που απελευθερώνονται στην άρθρωση κυριώς σε συνθήκες αφυδάτωσης.Είναι έντονα φλεγμονώδους χαρακτήρα, εισβάλλει αιοφνίδια,μπορεί να συνυπάρχει  με πυρετική κίνηση,αλλά επειδή είναι ιδιαίτερα θορυβώδης στην εμφάνισή της, απαιτεί άμεση ιατρική εκτίμηση,ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα μικροβιακής φλεγμονής.

Πως γίνεται η διάγνωση της Αρθρίτιδας;

Η διάγνωση της αρθρίτιδας γίνεται απ’ τον ειδικό ιατρό, κυρίως τον Ρευματολόγο,  λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και την κλινική εικόνα του ασθενούς και συνεκτιμώντας τα εργαστηριακά (αιματολογικές εξετάσεις ) και απεικονιστικά ευρήματα(ακτινογραφίες, αξονικές, μαγνητικές,υπέρηχοι).

Ποιά η θεραπεία της Αρθρίτιδας;  

Ανάλογα με το είδος της αρθρίτιδας, διαμορφώνεται η θεραπεία. Mπορεί να είναι βραχυχρόνια ή μακροχρόνια, συντηρητική ή και χειρουργική.  Στην συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνεται η φαρμακευτική  αγωγή (από του στόματος ή ενέσιμες θεραπείες ή ακόμα και εγχύσεις φαρμάκων μέσα στην άρθρωση) και η Φυσικοθεραπεία. Χειρουργική αντιμετώπιση επιλέγεται, όταν υπάρχει απόλυτη ένδειξη,δηλαδή, κατεστραμμένη άρθρωση με έντονο πόνο, που δεν ανταποκρίνεται σε φαρμακευτική αγωγή και δημιουργεί κινητικά προβλήματα στον ασθενή, δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα του.

Που αποσκοπεί η θεραπεία της αρθρίτιδας;

Ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους της θεραπείας είναι να μην πονάει ο ασθενής μας,να καταστείλουμε την φλεγμονή όταν υπάρχει  και να έχει καλή ποιότητα ζωής που αντανακλά σε καλό ύπνο, ευκολία στην καθημερινότητα του,στην επαγγελματική, οικογενειακή και κατ’ επέκταση και στην κοινωνική του ζωή.

Υπάρχουν άλλοι τρόποι αντιμετώπισης της Αρθρίτδας;

H τροποποίση κάποιων παραμέτρων της καθημερινότητας μπορεί να συμβάλλει στην κλινική βελτίωση της αρθρίτιδας. Δεν  αναστέλλει, βέβαια την βλάβη, που έχει ήδη δημιουργηθεί. Η ενθάρρυνση των ασθενών για σωστή ισορροπημένη διατροφή, περιορισμό της χρήσης  αλκοόλ, μείωση σωματικού βάρους, βελτίωση φυσικής κατάστασης με την άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος, σίγουρα ενισχύει την γενική κατάσταση της υγείας τους. Άλλωστε,είναι κάτι που το επιδιώκουμε και συμβουλεύουμε τους ασθενείς για αυτό, καθώς συντελούν στην διατήρηση της καλής σκελετικής τους υγείας.

Ποιά η πρόγνωση της Αρθρίτιδας;

Η πρόγνωση της αρθρίτιδας  εξαρτάται από το υπόστρωμα της, το είδος δηλαδή της αρθρίτιδας, την έγκαιρη διάγνωση και την όσο το δυνατόν άμεση έναρξη  της θεραπείας. Η καλή πρόγνωση επηρεάζει θετικά  την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Συμπερασματικά η Αρθρίτιδα όταν εμφανίζεται θα πρέπει να αξιολογείται άμεσα απο τον ειδικό ιατρό,ώστε να κατευθυνθεί ο ασθενής σωστά και να αντιμετωπισθεί στοχευμένα και έγκαιρα.