Έμφραγμα του μυοκαρδίου

Γράφει ο
Κωνσταντινίδης Στυλιανός
Καρδιολόγος, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ,
Αντιπρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΥΓΕΙΑ

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή διαφορετικά  η καρδιακή προσβολή αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Το έμφραγμα προκαλείται όταν οι περιοχές της καρδιάς δεν αιματώνονται σωστά, δεν λαμβάνουν δηλαδή όσο αίμα απαιτείται προκειμένου να διεξάγεται ομαλά η λειτουργία της. Αυτό συμβαίνει γιατί οι στεφανιαίες αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά αποφράσσονται λόγω ρήξης της αθηρωματικής πλάκας και τη δημιουργία θρόμβου.

Πότε προκαλείται το έμφραγμα;

Το έμφραγμα προκαλείται λόγω ισχαιμίας, δηλαδή λόγω μειωμένης ή πλήρους διακοπής αιμάτωσης σε συγκεκριμένο σημείο της καρδιάς. Όταν η ισχαιμία διατηρηθεί για διάστημα το οποίο ξεπερνά τις δυνατότητες των μυοκαρδιακών κυττάρων να διατηρήσουν την ομοιόστασή τους, προκύπτουν σοβαρές βλάβες και νέκρωση στο συγκεκριμένο τμήμα της.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται το έμφραγμα;

Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται το έμφραγμα δεν είναι κοινά σε όλους. Τα κυριότερα είναι:

• αίσθηση σφιξίματος στο θώρακα
• πόνος στο θώρακα, ο οποίος αντανακλάται στη γνάθο, στο λαιμό,στον ώμο και στην πλάτη
• πόνος ή μούδιασμα στο αριστερό χέρι ή δεξιό χέρι ή και στα δύο
• πόνος στην περιοχή της άνω κοιλίας
• δυσκολία στην αναπνοή
• ναυτία – εμετός
• έντονη εφίδρωση
• χλωμή όψη
• κόπωση

Η ένταση των συμπτωμάτων ποικίλει από ασθενή σε ασθενή. Κάποιοι ίσως βιώνουν εντονότερα τον πόνο και τα υπόλοιπα συμπτώματα και κάποιοι ηπιότερα, σχεδόν ανεπαίσθητα (ιδίως αυτοί που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής του;

Οι παράγοντες που προκαλούν στεφανιαία νόσο είναι πιθανό να προκαλέσουν και έμφραγμα. Αυτοί είναι οι εξής:

• η υψηλή χοληστερόλη
• το κάπνισμα
• ο σακχαρώδης διαβήτης
• η υψηλή αρτηριακή πίεση
• το οικογενειακό ιστορικό
• η παχυσαρκία
• η έλλειψη άσκησης
• η χρήση μεθαμφεταμίνης ή κοκαϊνης

Έμφραγμα: Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται λόγω της κλινικής εικόνας που παρουσιάζει ο ασθενής. Με τη βοήθεια του ηλεκτροκαρδιογραφήματος και των υπερήχων καρδιάς, ο γιατρός είναι σε θέση να δει τη δραστηριότητα της καρδιάς και να εντοπίσει την περιοχή που έχει υποστεί βλάβη. Παράλληλα γίνεται αιματολογική εξέταση κατά την οποία διαπιστώνεται η αύξηση των μυοκαρδιακών ενζύμων, πράγμα που υποδηλώνει τη νέκρωση τμήματος του μυοκαρδίου. Τέλος μέσω του καρδιακού καθετηριασμού (στεφανιογραφία), όπου με τη βοήθεια των ακτίνων Χ και της ειδικής σκιαγραφικής ουσίας που εγχύεται, ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει με ακρίβεια τις περιοχές των στεφανιαίων αγγείων που έχουν υποστεί βλάβη.

Έμφραγμα και θεραπεία

Η θεραπεία για το έμφραγμα διακρίνεται σε τρία στάδια:

1. παύση της διαδικασίας πήξης του αίματος
2. διάνοιξη της αρτηρίας που έχει υποστεί φραγή
3. αντιμετώπιση των ενδεχόμενων επιπλοκών.

Ο χρόνος έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχή θεραπεία του εμφράγματος. Αμέσως μόλις ο ασθενής εμφανίσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Η καθυστέρηση μπορεί να αποβεί μοιραία και να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη ή ακόμη και θάνατο.

Έμφραγμα – Πιθανές επιπλοκές

Οι συνήθεις επιπλοκές είναι οι αρρυθμίες και η βλάβη του μυοκαρδίου. Όσο καθυστερεί να πραγματοποιηθεί η διάνοιξη της αρτηρίας τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να παρουσιαστούν. Ωστόσο ακόμη και μετά τη διάνοιξη, ο κίνδυνος να παρουσιαστούν επιπλοκές είναι υπαρκτός κατά τα πρώτα 24ωρα μετά την εμφάνιση του εμφράγματος. Γι’ αυτό το λόγο ο ασθενής νοσηλεύεται σε μονάδα εντατικής θεραπείας και παρακολουθείται από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό.

Έμφραγμα: Πως μπορούν να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισής του;

Υπάρχουν ορισμένες συμπεριφορές που μπορούμε να υιοθετήσουμε προκειμένου να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης εμφράγματος όπως:

• η διακοπή του καπνίσματος
• η καθημερινή σωματική άσκηση
• η υγιεινή διατροφή
• η απώλεια βάρους

Συνοψίζοντας…

Το έμφραγμα προκύπτει όταν η ποσότητα του αίματος που φθάνει στην καρδιά δεν επαρκεί για την εύρυθμη λειτουργία της. Τα συμπτώματα και η οξύτητα του εμφράγματος ποικίλουν ανά περίπτωση. Εάν κάποιος νιώσει ενοχλήσεις στην καρδιά, έστω και ήπιες, θα πρέπει να προγραμματίσει ραντεβού με τον καρδιολόγο. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αμελήσει τα προειδοποιητικά συμπτώματα διότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχει ήδη υποστεί ένα ελαφρύ έμφραγμα και να μην το έχει αντιληφθεί. Συνήθως ύστερα από ένα ελαφρύ περιστατικό έπεται ένα σοβαρότερο.

Ιούνιος 2019