Πολύποδες Ενδομητρίου & Καρκίνος

Γράφουν οι
Νίκος Ακρίβος
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Διευθυντής Γ’ Κλινικής Γυναικολογικής Ογκολογίας ΥΓΕΙΑ
Δημήτριος Τουρλάκης
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος
Επιμελητής, Γ’ Κλινική Γυναικολογικής Ογκολογίας ΥΓΕΙΑ

Τί είναι οι πολύποδες ενδομητρίου;

Οι πολύποδες είναι αποτέλεσμα υπερπλαστικής ανάπτυξης ενδομητρικών αδένων και στρώματος, η οποία οδηγεί στο σχηματισμό μιας προεκβολής στο εσωτερικό του ενδομητρίου. Αποτελούν πολύ συχνό εύρημα καθώς υπολογίζεται ότι αναγνωρίζονται σε ποσοστό 10-24% των γυναικών που υποβλήθηκαν σε υστερεκτομή ή βιοψία ενδομητρίου. Μπορεί να είναι μονήρης ή πολλαπλοί, με διαστάσεις από λίγα χιλιοστά ως αρκετά εκατοστά σε μέγεθος.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η αρχική διάγνωση γίνεται υπερηχογραφικά. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί εύρημα διαγνωστικής υστεροσκόπησης ή απόξεσης σε γυναίκες με αιμορραγίες. Η οριστική διάγνωση τίθεται μετά από ιστολογική εξέταση που ακολουθεί συνήθως μια υστεροσκοπική αφαίρεση.

Το συχνότερο σύμπτωμα ενός πολύποδα, αν και συχνά οι γυναίκες δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, είναι η μεσοκυκλική κολπική αιμόρροια σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση και η κολπική αιμόρροια στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Ποιες είναι οι πιθανότητες ένας πολύποδας να είναι κακοήθης;

Περίπου το 95% είναι καλοήθεις. Μια πρόσφατη συστηματική ανάλυση μελετών σε σύνολο περισσότερων από 10.000 γυναικών έδειξε ότι η επίπτωση κακοήθων ή υπερπλαστικών πολυπόδων ήταν σημαντικά υψηλότερος σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες συγκριτικά με γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση.  Πιο συγκεκριμένα η επίπτωση βρέθηκε 5.4% σε εμμηνοπαυσιακές και 1.7% σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Η συχνότητα ήταν επίσης μεγαλύτερη σε γυναίκες με κολπική αιμόρροια (4.2%) σε σχέση με εκείνες χωρίς συμπτώματα (2.2%). Τα χαρακτηριστικά αυτά αφορούν βεβαίως και σε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο ενδομητρίου ανεξαρτήτως πολυπόδων.

Όσον αφορά στο μέγεθος τα δεδομένα είναι αντικρουόμενα για το αν παίζει ρόλο στην πιθανότητα ανεύρεσης καρκίνου. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες μέγεθος πολύποδα πάνω από 1.5 εκατοστά συνδυάζεται με αυξημένη συχνότητα με κακοήθεια στην τελική ιστολογική εξέταση.

Αυξημένες πιθανότητες μετάλλαξης ενός πολύποδα σε κακοήθεια παρατηρείται και στις γυναίκες που κάνουν χρήση ταμοξιφαίνης. Ομοίως, η χρήση ταμοξιφαίνης σχετίζεται με αύξηση κινδύνου για καρκίνο ενδομητρίου γενικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για να θεωρηθεί πρωτογενές σημείο κακοήθειας ο πολύποδας, ο όγκος πρέπει να περιορίζεται στην κορυφή, χωρίς βλάβη στη βάση του, καθώς και στο γύρω ενδομήτριο.

Μπορεί ένας πολύποδας να «φύγει» χωρίς χειρουργείο;

Σε κάποιες περιπτώσεις, μικροί πολύποδες συνήθως ως 5 χιλιοστών μπορεί να αποκολληθούν με την περίοδο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Πότε πρέπει να αφαιρείται ένας ενδομητρικός πολύποδας;

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες η αφαίρεση ενός ενδομητρικού πολύποδα μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης. Δε φαίνεται αντιθέτως να προκαλούν στατιστικά αυξημένες πιθανότητες αποβολών.

Οι συμπτωματικοί πολύποδες θα πρέπει πάντα να αφαιρούνται για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κακοήθειας, πιο συχνό σε γυναίκες με κολπική αιμόρροια. Σε ασυμπτωματικές γυναίκες δεν υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες στηριζόμενες σε τυχαιοποιημένες μελέτες.

Τι ακολουθεί μια διάγνωση κακοήθειας μετά από αφαίρεση πολύποδα;

Η διαχείριση και περαιτέρω αντιμετώπιση των ασθενών όταν τεθεί ιστολογική διάγνωση κακοήθους πολύποδα, ακολουθεί τις κατευθυντήριες οδηγίες εκείνης για τον καρκίνο ενδομητρίου.

Νοέμβριος 2020